Μονή Μαλεβής Αρκαδίας

Η Ιερά Μονή Μαλεβής είναι ένα ιστορικό μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και υπάγεται στην Μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας. Βρίσκεται σε απόσταση 20 χλμ. από το Άστρος και 5 χλμ. από το χωριό Άγιος Πέτρος, στις πλαγιές του όρους Πάρνωνας σε υψόμετρο 900 μέτρων.

Ιστορία

Η ονομασία Μαλεβή προέρχεται από την τοπική ονομασία της κορυφής του Πάρνωνα, Μαλεβός. Σύμφωνα με την παράδοση, η πρώτη μονή ιδρύθηκε κατά τον 8ο αι. (περί το 717 μ.Χ.) σε διαφορετική όμως θέση από την σημερινή και πιο συγκεκριμένα σε ένα προστατευμένο σημείο (για να αποφεύγονται οι επιδρομές κακοποιών) στην τοποθεσία "Κανάλοι". Όπως επίσης θρυλείται, ένας βαρύτατος χειμώνας που ενέσκηψε κάποτε, έγινε αιτία να λιμοκτονήσουν οι μοναχοί και τελικά να αποβιώσουν όλοι εκ πείνας. Τον 10ο αιώνα ένας τσοπάνος, σύμφωνα πάντα με το θρύλο, ανακάλυψε την εικόνα της Παναγίας μέσα σε θάμνους και έτσι αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον της θρησκευτικής κοινότητας για τη Μονή. Η πρώτη μετακίνηση πραγματοποιήθηκε το 1320, σύμφωνα με χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου. Λίγα χρόνια αργότερα επαργυρώθηκε η θαυματουργή, μυροβλήζουσα εικόνα της Παναγίας, έργο πιθανόν του Ευαγγελιστή Λουκά. Στις αρχές του 17ου αι. η μονή λειτουργούσε, αφού το 1609 οι τουρκικές αρχές έδωσαν την άδεια να ανοικοδομηθεί ερειπωμένη εκκλησία στον Πλάτανο. Η δεύτερη μετακίνηση της μονής πραγματοποιήθηκε το 1616, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, από τον ηγούμενο Ιωσήφ Καρατζά. Τα επόμενα χρόνια στην μονή μόνασε ο Άγιος Νείλος ο μυροβλήτης (κατά κόσμον Νικόλαος Τερζάκης, †1651), ο οποίος αργότερα ασκήτευσε στο Άγιο Όρος.

Στις 8 Μαΐου 1786 οι Τούρκοι, προκειμένου να εκδικηθούν για την ήττα τους από τους κλέφτες του Ζαχαριά και τους Αγιοπετρίτες κλέφτες, με σημαντικότερους τους Θανάση Καράμπελα και Αντωνάκη Αλεβίζο, πυρπόλησαν την μονή. Κατά τα χρόνια της Επανάστασης του 1821, ο ηγούμενος της μονής, Καλλίνικος Τσιαμούρης, έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και βοήθησε αρκετά ως γιατρός πολλούς αγωνιστές και τον Δημήτριο Υψηλάντη. Το 1826 ο Ιμπραήμ Πασάς κατέστρεψε τη μονή. Χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, οι Γερμανοί βομβάρδισαν την μονή, γιατί εκεί στεγαζόταν νοσοκομείο που βοηθούσε τους αντάρτες του Πάρνωνα.

Αρχιτεκτονική

Το καθολικό της μονής ανήκει στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο και εσωτερικά· είναι αγιογραφημένο πρόσφατα. Στο πάνω μέρος του προαυλίου χώρου, έχει χτιστεί πρόσφατα ένας βυζαντινού τύπου ναός αφιερωμένος στην Παναγία. Γύρω από το καθολικό υπάρχουν νεόκτιστα και ανακαινισμένα κελιά και βοηθητικοί χώροι καθώς και τα παρεκκλήσια του Αγίου Νείλου, του Αγίου Νεκταρίου και του Αγίου Γεωργίου. Η Μονή Μαλεβής έχει μετόχι τον Άγιο Χαράλαμπο στο χωριό Κορακοβούνι. Η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία το 1949 και απαριθμεί σήμερα 14 μοναχές. Το καθολικό της εορτάζει στην Απόδοση της Θεοτόκου, στις 23 Αυγούστου.

Μονή Λουκούς Αρκαδίας

 

Η Ιερά Μονή Λουκούς είναι το σπουδαιότερο μοναστήρι της Κυνουρίας και ένα από τα σπουδαιότερα μοναστικά κέντρα της Αρκαδίας. Είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Βρίσκεται δίπλα στον ποταμό Τάνο, σε απόσταση 3 χλμ. από το Άστρος και πολύ κοντά στα Κάτω Δολιανά.

Ιστορία

Κατά την αρχαιότητα, θεωρείται ότι στη θέση του μοναστηριού υπήρχε η αρχαία πόλη Εύα και το Ιερό του Πολεμοκράτους, γιου του θεού Ασκληπιού. Κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα, ο σοφιστής Ηρώδης ο Αττικός ανήγειρε δίπλα στο χώρο της μονής, την περίφημη έπαυλή του, η οποία αποκαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια. Κατά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια (5ος αι.), στη θέση της μονής χτίστηκε ναός.

Υπάρχουν πολλές απόψεις σχετικά με το όνομα της Μονής Λουκούς. Πιθανότερη είναι η άποψη ότι προέρχεται από την ρωμαϊκή ονομασία Lucus, που σημαίνει «ιερό άλσος». Σύμφωνα με την παράδοση η μονή χτίστηκε το 1117. Επιπλέον από πατριαρχικό σιγίλλιο του Πατριάρχη Διονυσίου Β΄ (1546 - 1555), μαθαίνουμε ότι ήταν «εξαρχής πατριαρχικό σταυροπήγιο». Κατά τα χρόνια της Ενετοκρατίας (1687 - 1715), στο μοναστήρι εγκαταστάθηκαν Ρωμαιοκαθολικοί μοναχοί (καπουτσίνοι) και όταν έφυγαν πήραν και τις κτητορικές πλάκες του ναού. Λίγα χρόνια πριν την Επανάσταση του 1821, η Μονή είχε μεγάλη περιουσία και έτσι βοήθησε στην ίδρυση αλληλοδιδακτικού σχολείου στο χωριό Άγιος Ιωάννης, το έτος 1765, στο μετόχι της.

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, η μονή είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα, κυρίως στο στρατόπεδο των Βερβένων, ενώ ο τότε ηγούμενος της μονής, Κωνσταντίνος Κοράλλης, πολέμησε σε διάφορες μάχες. Το 1826, παραμονή της εορτής της Μονής, ο Ιμπραήμ Πασάς έκαψε τη μονή, εκτός από το καθολικό το οποίο σώθηκε. Το 1834 το μοναστήρι, μη συγκεντρώνοντας τον απαραίτητο αριθμό ανδρών, διαλύθηκε αλλά επανιδρύθηκε το 1837. Την ίδια περίοδο διεξήχθησαν στο χώρο της μονής διάφορες ανασκαφές. Η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία το 1946.

Η μονή

Η αυλή της Μονής. Στο κέντρο της δεσπόζει ένας πλάτανος. Διακρίνονται μέρη αρχαίων κιόνων.

Τα κτήρια της μονής αποτελούν ένα παραλληλόγραμμο συγκρότημα, το οποίο είναι πλήρως ανακαινισμένο. Στον προαύλιο χώρο υπάρχουν διάφορα κιονόκρανα και ανάγλυφα που κατά καιρούς έχουν βρεθεί στο χώρο της μονής. Το καθολικό ανήκει στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Στους τοίχους του καθολικού υπάρχουν εντοιχισμένα διάφορα κιονόκρανα, επιστήλια κ.ά. Εσωτερικά αγιογραφήθηκε το 1649.Σημαντικές είναι, επίσης, οι εικόνες του ξυλόγλυπτου τέμπλου και η εικόνα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του 17ου αι. Άλλο σημαντικό οικοδόμημα είναι και ο παλαιός πύργος της μονής, «ἔν εἴδει κουλᾶ», κατά τον Ιωσήφ Κοράλλη.

Από τα κειμήλια της μονής ξεχωρίζουν οι διάφοροι σταυροί, το Τίμιο Ξύλο, τα λείψανα και πάμπολα έγγραφα, μεταξύ των οποίων ο "Κώδικας" της Μονής, γραμμένο από τον ηγούμενο Ιωσήφ Κοράλλη, αδερφό του Κωνστάντιου Κοράλλη. Το μοναστήρι έχει 3 μετόχια: Το ναό της Αναλήψεως στο Άστρος, χτισμένο στη θέση παλαιότερου ναού του Προδρόμου, τον Άγιο Δημήτριο στον Άγιο Ιωάννη και το ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος στο όρος Ζάβιτσα. Η μονή σήμερα απαριθμεί 9 μοναχές. Το καθολικό της μονής γιορτάζει στις 6 Αυγούστου, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Διοικητικά

Η μονή αναφέρεται επίσημα ως οικισμός, μετά την απελευθέρωση, το 1835 στο ΦΕΚ 16Α - 24/05/1835 με την ονομασία Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος ή Λουκούς να προσαρτάται στον τότε δήμο Θυρέας. Το 1912 με το ΦΕΚ 252Α - 24/08/1912 το όνομά της διορθώθηκε σε Μονή Λουκούς ενώ το 1997 στο ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 γράφεται Ιερά Μονή Λουκούς.Σύ μφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης ανήκει στη δημοτική κοινότητα Άστρους που υπάγεται στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει ως πληθυσμό 9 μοναχούς