Μοναστήρι Παναγίας Τουρλιανής

 Πηγή:https://www.e-mykonos.gr/panagia-i-toyrliani-mykonos/

 

Το μοναστήρι της Παναγιάς της Τουρλιανής ιδρύθηκε το 1542 σε θέση όπου προϋπήρχε παλαιά εκκλησία των Εισοδίων της Παναγίας. Στα 1757 – 1767 η μονή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ανακαινίσθηκε από τον ιερομόναχο Ιγνάτιο Μπάσουλα και απέκτησε τη σημερινή της μορφή. Το αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο ‘’μπαρόκ’’ τέμπλο του τρίκλιτου ναού, ο επισκοπικός θρόνος και ο άμβωνας (τέλη 18ου αι.) λέγεται ότι κατασκευάστηκαν στην Φλωρεντία, ενώ οι ωραίες εικόνες του τέμπλου ανήκουν στον αγιογράφο Ιωάννη “τον εκ Κερκύρας”.
Η αρχιτεκτονική του συγκροτήματος εντυπωσιάζει με την λιτή του μεγαλοπρέπεια τον επισκέπτη, που θα περιεργαστεί στην αυλή του την πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση του μαρμάρινου κωδωνοστασίου και της βρύσης, χαρακτηριστικά δείγματα της παραδοσιακής μαρμαρογλυπτκής των Κυκλάδων. Στις συλλογές του μοναστηριού υπάρχουν πολλά παλιά εργαλεία και σκεύη, σημαντικά εκκλησιαστικά κειμήλια, αρχιερατικά άμφια, επίπλωση (ένας ξυλόγλυπτος επιτάφιος, αναλόγια κ.α), μεταβυζαντινές εικόνες και διάφορα άλλα αφιερώματα.
Γύρω από αυτήν την – πολύ σημαντική της οικονομίας άλλοτε – μονή έχει αναπτυχθεί ο σημερινός κυρίως οικισμός της Άνω Μεράς.

Κατά την παράδοση το Μοναστήρι της Παναγίας Τουρλιανής κτίστηκε από φυγάδες Μοναχούς της Αρχόντισσας Πάρου πού ζήτησαν άσυλο στο νησί της Μυκόνου. Οι Μοναχοί κατέφυγαν στο άνω μέρος του νησιού, στον μικρό ναό της Παναγίας, όπου υπηρετούσε η Μοναχή Τούρλη.

Κατά την παράδοση η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας βρέθηκε να πλέει στην παραλία του νησιού, κοντά στον ορμίσκο του Τούρλου στη δυτική πλευρά του νησιού, λίγα χιλιόμετρα βόρεια της χώρας της Μυκόνου και θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Ανήκει στη Ιερά Μητρόπολη Σύρου.

Τιμή Παναγίας από καπεταναίους της Επανάστασης.

  Πολύ τιμούσαν την Παναγία Τουρλιανή κι οι καπεταναίοι της μεγάλης επανάστασης του γένους του 1821. Όταν βρίσκονταν στα νερά Της και στον τόπο Της, δεν παρέλειπαν ν' ανεβούν στη μονή Της να Την προσκυνήσουν ή να Την κατεβάσουν στα καράβια τους να τ' αγιάσει. Από το ημερολόγιο 'Γιορνάλε δια την ανεξαρτησίαν του Έθνους, του ναυάρχου του '21 Αλεξάνδρου Κριεζή', διαβάζουμε: 'Ευθύς εγώ, κατά την προσταγήν του κυρίου Κουντουριώτου, ετζουμάρισα και ετέρους ναύτας, ότι μόνον είχον 60, έκαμα τα αναγκαία του πολέμου, πυρίτιδα, μπάλες, ψωμί και έτερα. Αναχωρήσαμε τον Απρίλιον, και εις την πρώτην του Μαΐου, εφθάσαμεν εις Μύκονον. Αγκυροβολήσαμεν. Επροσκάλεσα την Παναγία την Τουρλιανήν, εκάμαμεν αγιασμόν, και εις τας 2 αναχωρήσαμεν δια την εκστρατείαν'. ". (Από το πόνημα του αρχιμανδρίτη Θεοφύλακτου Μαρινάκη "ΠΑΝΑΓΙΕΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΕΣ", σελίδα 258, Ε΄ έκδοση, Θεσσαλονίκη 2006.)